Εχινόδερμα

Τα ψάρια και τα κοράλλια είναι αναμφισβήτητα οι πρωταγωνιστές στο σκηνικό ενός reef ενυδρείου και τα πρώτα είδη που έκαναν την εμφάνιση τους στο χόμπι. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η απόκτηση όλο και περισσότερων γνώσεων σχετικά με τη θαλάσσια βιολογία, έχει φέρει όμως με τα χρόνια στο προσκήνιο κι άλλους λιγότερο ίσως λαμπερούς, αλλά εξίσου σημαντικούς - όσον αφορά στη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας του υδάτινου συστήματος μας - συμπρωταγωνιστές, τα εχινόδερμα! Ορισμένα κάνουν την είσοδο τους στο ενυδρείο μας λόγω της ομορφιάς τους και άλλα λιγότερο φανταχτερά, εξαιτίας της σημαντικής συνεισφοράς τους στη βιολογική ισορροπία του υδάτινου συστήματος που διατηρούμε. Πολλά εχινόδερμα είναι σαπροφάγα, τρέφονται δηλαδή με τα οργανικά απόβλητα των άλλων ζώων και κάποια σκάβουν ακόμα και την άμμο για να βρουν την τροφή τους. Άλλα τρέφονται με οργανικά συστατικά που περιέχονται στον βράχο, διατηρώντας τον έτσι καθαρό για τα κοράλλια και άλλα με πλαγκτόν και οργανικά σωματίδια που πλέουν στο νερό. Κατά μία έννοια τα εχινόδερμα είναι οι "σκουπιδιάρηδες" του βυθού, επιτελώντας ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο για την γενικότερη υγεία του ενυδρείου μας.

Αυτό που πρέπει να λάβετε υπόψη πριν προσθέσετε κάποιον εκπρόσωπο των εχινοδέρμων στο ενυδρείο σας, είναι ότι κάποια είδη είναι θηρευτές και πολλά περιέχουν τοξίνες που μπορεί να βλάψουν τους ζωντανούς οργανισμούς που ήδη διατηρείτε. Συνεπώς ενημερωθείτε για τις συνήθειες και τις ανάγκες τους γιατί μετά την είσοδο τους στο ενυδρείο σε ορισμένες περιπτώσεις η απομάκρυνση τους είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Υπάρχουν κυρίως πέντε ομάδες εχινοδέρμων που διατηρούνται σε αιχμαλωσία: οι αστερίες (Asteroidea) οι οφίουροι (Ophiuroidea) συγγενικό είδος με τον αστερία τα ολοθούρια (Holothuroidea) ή κοινώς τα "αγγούρια" της θάλασσας οι αχινοί (Echinoidea) και τα κρινοειδή (Crinoidea) Όλα τα εχινόδερμα διαθέτουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Ανεξαρτήτως της γενικότερης εμφάνισης τους, διαθέτουν: πέντε ακτινωτά, συμμετρικά άκρα γύρω από ένα κυλινδρικό σώμα.

Στους αστερίες και στους οφίουρους τα πέντε ακτινωτά, συμμετρικά άκρα είναι εμφανή. Όμως και στα ολοθούρια, στους αχινούς και στα κρινοειδή μια πιο κοντινή παρατήρηση ή νεκροτομή φανερώνει ότι το σώμα τους είναι δομημένο με τον ίδιο τρόπο. Δεν διαθέτουν κεφάλι, μάτια και κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά έχουν χημικούς και απτικούς υποδοχείς. Μπορούν να ξεχωρίσουν το φως από το σκοτάδι και αναγνωρίζουν πότε εισέρχεται τροφή στο ενυδρείο. ένα ιδιαίτερο κυκλοφορικό σύστημα βασισμένο στο νερό Κανένα άλλο ζώο δεν διαθέτει το κυκλοφορικό σύστημα των εχινοδέρμων. Το άκρως εξειδικευμένο σύστημα τους επιτρέπει να μεταφέρουν τροφή και νερό, αλλά και άλλα θρεπτικά συστατικά κια αέρια. Η δυνατότητα αυτή τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα στις σημαντικές αλλαγές στην πυκνότητα του νερού.

Το αμυντικό τους οπλοστάσιο διαθέτει αγκάθια, δηλητήριο, τοξική βλέννα ή συνδυασμό όλων των παραπάνω. Ένας άλλος ακραίος αμυντικός μηχανισμός που διαθέτουν κυρίως τα ολοθούρια είναι η αποβολή μέρους του πεπτικού τους συστήματος το οποίο περιέχει κολλώδεις ουσίες που προκαλούν ασφυξία στους θηρευτές τους. Τα εχινόδερμα έχουν επίσης τη δυνατότητα να αναγεννήσουν μέρος του σώματος τους. Αν ένας θηρευτής λόγου χάρη πιάσει τον αστερία από ένα άκρο του, ο αστερίας θα απολέσει το άκρο και θα προσπαθήσει να ξεφύγει χωρίς αυτό και στη συνέχεια θα αναπτύξει νέο άκρο στη θέση του παλιού.

Κοράλλια και παράσιτα

Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η απόκτηση όλο και περισσότερων γνώσεων όσoν αφορά στο χόμπι του θαλασσινού ενυδρείου μας έχει επιτρέψει να μετατρέψουμε ένα ενυδρείο σε μια μικρογραφία κοραλλιογενούς υφάλου. Μαζί με τα ενυδρεία και τους ζωντανούς οργανισμούς που φιλοξενούμε εξελίσσονται και προσαρμόζονται όμως και τα παράσιτα. Ενα μικροσκοπικό καρκινοειδές που μοιάζει με ακάρι έχει εξελιχθεί σε μάστιγα για ορισμένα κοράλλια του γένους Acropora. Έχει κυρίως κίτρινο χρώμα με λίγο κόκκινο στο κεφάλι και στο πίσω μέρος του κορμού του και με μήκος μόλις 1/2 χιλιοστό είναι δύσκολο να το δει κανείς χωρίς μεγεθυντικό φακό. Θεωρείται ότι είναι ένα παρασιτικό είδος κωπήποδου ή μικροαμφίποδου. Τα κοράλλια που προσβάλλονται από το παράσιτο αρχίζουν να χάνουν το χρώμα τους, σταματούν να επεκτείνουν τους πολύποδες τους και σταδιακά ολόκληρη η αποικία φθίνει ή πεθαίνει. Αν παρατηρήσετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα καλό θα ήταν να ρίξετε μια πιο προσεκτική ματιά στα κοράλλια σας. Στους φυσικούς εχθρούς του συγκαταλέγεται το ψάρι Corythoichthys haematopterus (Dragonface Pipefish) το οποίο τρέφεται με μικροσκοπικά καρκινοειδή, αλλά δύσκολα είναι διαθέσιμο στα καταστήματα.

Στα είδη που τρέφονται με κοράλλια συγκαταλέγονται και πολλά γυμνοβράγχια (nudibranch). Στο μενού τους βρίσκονται μαλακά κοράλλια των ειδών Sarcophyton, Xenia, Zoanthus και Palythoa. Τα περισσότερα από αυτά τα γυμνοβράγχια φτάνουν περίπου τα δύο εκατοστά σε μήκος και συνήθως μιμούνται την εμφάνιση των κοραλλιών με τα οποία τρέφονται, γι΄αυτό είναι δύσκολο να τα παρατηρήσουμε. Καταναλώνουν σιγά, σιγά ους ιστούς των κοραλλιών δημιουργώντας γυμνά σημεία ή αποχρωματισμό. Υπάρχουν ακόμα μικρότερα γυμνοβράγχια με μήκος μόλις μισό εκατοστό τα οποία προτιμούν να τρέφονται με κοράλλια των γενών Montipora και Anacropora. Στους φυσικούς θηρευτές των γυμνοβράγχιων συμπεριλαμβάνονται τα Butterfly Fish του γένους Chaetodon και γύλοι του γένους Thalassoma και Coris. Δεινοί θηρευτές είναι το Chaetodon semilarvatus και το Chaetodon auriga τα οποία τρέφονται όμως επίσης με πολύποδες κοραλλιών και σκουλήκια πολυχαίτες, συνεπώς δεν είναι συμβατά με ένα reef ενυδρείο.

Στήσιμο θαλασσινού ενυδρείου

Ας ξεκαθαρίσουμε καταρχάς ότι δεν υπάρχει μαγική συνταγή για το στήσιμο ενός θαλασσινού ενυδρείου. Δεν υφίσταται δηλαδή ένα συγκεκριμένο εγχειρίδιο με οδηγίες, τις οποίες θα εφαρμόσουμε και θα έχουμε δεδομένη επιτυχία. Ο λόγος είναι ότι η διαδρομή που θα ακολουθήσουμε για να στήσουμε ένα θαλασσινό ενυδρείο, έχει πολλούς παράδρομους ανάλογα με το τελικό αποτέλεσμα που θέλουμε να επιτύχουμε. Για να σας δώσουμε ένα παράδειγμα, ενώ στο γλυκό νερό μπορούμε σε μεγάλο βαθμό να προσομοιάσουμε τις φυσικές συνθήκες ενός βιότοπου (π.χ. Αμαζονίου, λιμνών Αφρικής, κλπ), στο θαλασσινό ενυδρείο αυτό είναι σχεδόν ανέφικτο. Οι λόγοι είναι πολλοί όπως το γεγονός ότι η βιοποικιλότητα των θαλασσών είναι τεράστια και οι συνθήκες που επικρατούν (π.χ. κύματα, ρεύματα, παλίρροια) είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να εφαρμοστούν σε ένα κλειστό υδάτινο σύστημα όπως το ενυδρείο μας. Επίσης λόγω της μεγάλης βιοποικιλότητας πάρα πολλοί ζωντανοί οργανισμοί έχουν αναπτύξει σχέσεις συβίωσης στη φύση, μερικές φορές σε τέτοιο βαθμό που ένα πλάσμα δε μπορεί να επιβιώσει χωρίς την παρουσία του άλλου. Στο άρθρο αυτό θα σας περιγράψουμε τις βασικότερες διαδρομές που θα πρέπει να ακολουθήσετε για να στήσετε με επιτυχία το ενυδρείο σας. Τους διάφορους παράδρομους θα τους αναπτύξουμε εν καιρώ. Πριν αποφασίσετε να αποκτήσετε λοιπόν ένα θαλασσινό ενυδρείο θα πρέπει να είστε έτοιμοι να απαντήσετε στο εξής ερώτημα: "Τι μέγεθος θα έχει το ενυδρείο μου;" Καταρχάς όσο μεγαλύτερο είναι το ενυδρείο και όσο πιο δυνατός είναι ο εξοπλισμός, τόσο το καλύτερο. Αυτή είναι η θεμέλια αρχή για το στήσιμο κάθε είδους ενυδρείου. Όσο μεγαλύτερο θα είναι το ενυδρείο, τόσο μεγαλύτερο φυσικά θα είναι και το κόστος, αλλά η διατήρηση του ενυδρείου στην πορεία θα είναι πολύ πιο εύκολη σε όλα τα επίπεδα. Μεγαλύτερος όγκος νερού σημαίνει μεγαλύτερη ισορροπία και σταθερότητα στις παραμέτρους του. Αν επιλέξουμε ένα μικρότερο ενυδρείο, εκτός από μικρότερη σταθερότητα και ισορροπία θα έχουμε και μειωμένες επιλογές όσον αφορά στο εύρος και το μέγεθος των ζωντανών οργανισμών που θέλουμε να φιλοξενήσουμε. Το δεύτερο κρίσιμο ερώτημα είναι αν θέλουμε να διατηρήσουμε ένα ενυδρείο που θα έχει "μόνο ψάρια ή Reef (ύφαλος);" Η διατήρηση ενός ενυδρείου μόνο με ψάρια είναι φαινομενικά τουλάχιστον πιο εύκολη υπόθεση (εφόσον τα ψάρια δεν έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας στην διατήρηση τους) και συνίσταται σε όσους κάνουν τα πρώτα βήματα τους στον κόσμο των τροπικών θαλασσών. Η διατήρηση ενός Reef ενυδρείου έχει πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις σε όλα τα επίπεδα, αλλά αν γίνει σωστά τότε θα προσφέρει στο τεχνητό περιβάλλον που θέλουμε να διατηρήσουμε περισσότερη ισορροπία. Εκτός από τα συνηθισμένα συστήματα φίλτρανσης όπως τα ξέρουμε στο γλυκό νερό, στο θαλασσσινό ενυδρείο χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ένα protein skimmer (το καλύτερο δυνατόν) και σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητο να διαθέτουμε και σύστημα UV (Ultraviolet sterilizers). Τις περισσότερες φορές στο θαλασσινό ενυδρείο το ρόλο του βιολογικού υλικού φίλτρανσης επιτελεί ο ζωντανός βράχος. Η ποσότητα βράχου που πρέπει να έχουμε στο ενυδρείο μας είναι περίπου 15 κιλά βράχου ανά 100 λίτρα νερού. Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε κανένα άλλο υλικό για βιολογικό φιλτράρισμα. Ο πιο δημοφιλής τρόπος φιλτραρίσματος είναι με ένα σύστημα sump. Πολύ σημαντική σε ένα θαλασσινό ενυδρείο και ειδικά σε ένα reef ενυδρείο, είναι η καλή κυκλοφορία του νερού, την οποία μπορούμε να την πετύχουμε χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο εξοπλισμό, όπως τουρμπέλες, κυκλοφορητές νερού και wave box (μηχανισμός δημιουργίας κυμάτων). Στα πιο εξελιγμένα συστήματα φίλτρανσης μπορεί να συμπεριληφθούν: Calcium reactor, οζονιστήρας, denitrator, plankton reactor και άλλα μηχανήματα τα οποία δεν είναι απαραίτητα, αλλά το κάθε ένα βοηθάει στο να αντιγράψουμε όσο καλύτερα μπορούμε τις συνθήκες που επικρατούν στη φύση. Για υπόστρωμα στο ενυδρείο χρησιμοποιούμε αποξηραμένο ή ζωντανό αραγωνίτη. Φυσικά για τη δημιουργία θαλασσινού νερού αναμειγνύουμε ενυδρειακό αλάτι με γλυκό νερό. Η πυκνότητα σε ένα θαλασσινό ενυδρείο πρέπει να είναι από 1.022-1.024. Η ακριβής τιμή εξαρτάται από το είδος των ζωντανών οργανισμών που φιλοξενούμε. Για τα ψάρια λόγου χάρη είναι καλύτερα να έχουμε χαμηλή πυκνότητα (1.022), ενώ για τα κοράλλια η πυκνότητα πρέπει να είναι μεγαλύτερη (1.024). Πολύ σημαντική παράμετρος σε ένα θαλασσινό ενυδρείο είναι η διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας. Η ιδανική θερμοκρασία του θαλασσινού ενυδρείου που διατηρεί τροπικά ψάρια και ασπόνδυλα είναι οι 26° C. Γι' αυτό είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε ένα σύστημα για την θέρμανση και την ψύξη του νερού. Σε ένα Reef ενυδρείο με ζωντανά κοράλλια και ανεμώνες, τα οποία τρέφονται ως επί το πλείστον με φωτοσύνθεση, πολύ σημαντικός είναι ο φωτισμός.

Υφάλμυρα ύδατα: Οταν το ποτάμι συναντά τη θάλασσα

Στο σημείο που η θάλασσα συναντιέται με τις εκβολές των ποταμών έχουμε μια ένωση του γλυκού νερού με το θαλασσινό. Από αυτή προκύπτει νερό το οποίο βρίσκεται σε υφάλμυρη κατάσταση. Εκβολές ποταμών, δάση μαγγροβίων και έλη είναι περιοχές που αποτελούν τον βιότοπο των υφάλμυρων ψαριών. Η πυκνότητα (αλατότητα) ποικίλλει (1.006-1.015) ανάλογα με την παλίρροια, την ποσότητα του γλυκού νερού που εκβάλλεται από τους ποταμούς, την βροχόπτωση και το ποσοστό εξάτμισης. Η θερμοκρασία του νερού κυμαίνεται από 22 μέχρι τους 30 βαθμούς Κελσίου και το pH από 7.2-8.3. Οι πιο γνωστές οικογένειες υφάλμυρων ψαριών που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο είναι τα εξής: Archers fish (τοξότες), Scats (σκατοφάγοι), Monodactylidae (μονοδάχτυλοι), puffers, gobies, και κάποια ζωοτόκα ψάρια όπως τα mollies. Η τοποθέτηση φυτών σε ένα ενυδρείο με υφάλμυρο νερό δεν ενδείκνυται. Η δυνατή ροή που χρειάζεται να έχει το ενυδρείο δεν ευνοεί τα φυτά, ενώ πολλά υφάλμυρα είδη δεν θα διστάσουν να τραφούν με αυτά. Αν θέλετε να βάλετε φυτά στο υφάλμυρο ενυδρείο σας, ίσως θα ήταν καλύτερο να τα αφήσετε να μεγαλώσουν σε γλυκό νερό και μετά σιγά, σιγά να προσθέσετε αλάτι κάνοντας τα νερά υφάλμυρα. Εννοείται ότι τα ψάρια θα μπουν μετά στο ενυδρείο. Φυτά για υφάλμυρο ενυδρείο είναι τα Anacharis, τα Anubias, τα Hornwort και η Φτέρη της Ιάβα (Java Fern).

Σήματα Μορς , ή ο ... "θάνατος" του Ασυρματιστή

Η 1η Φεβρουαρίου 1999 ήταν μια ιστορική μέρα για όλους τους ανθρώπους που ασχολούνται με τις τηλεπικοινωνίες. Οι θαλάσσιες επικοινωνίες έπαψαν πια να βασίζονται στον κώδικα Μορς. Η νέα τεχνολογία με τα δορυφορικά συστήματα επέβαλε το τέλος των σημάτων Μορς και μαζί τον «θάνατο» της ειδικότητας του Ασυρματιστή. Μια ειδικότητα που υπηρέτησα πιστά επί 25 χρόνια . Εφευρέτης του τηλέγραφου και του διεθνούς αυτού αλφαβήτου είναι ο Σαμουήλ Μορς (εξ ου και το όνομα του κώδικα). Η πρώτη τηλεγραφική γραμμή ήταν μεταξύ Βαλτιμόρης και Ουάσιγκτον. Το 1844 έκανε την πρώτη του επίδειξη στέλνοντας στο Κογκρέσο την φράση « οτι ο Θεός εποίησε ». Στην Ελλάδα ο πρώτος τηλέγραφος λειτούργησε στα 1859. Η λειτουργία του τηλέγραφου στηρίζεται πάνω στα ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Αυτή η μέθοδος επικοινωνίας ήταν σχετικά απλή κι έτσι έγινε το δημοφιλέστερο σύστημα του 19ου αιώνα,και εξαπλώθηκε στις διεθνείς επικοινωνίες. Το όλο σύστημα βασιζότανε στους ηλεκτρικούς παλμούς και τα ραδιοκύματα. Το αλφάβητο λοιπόν αυτό δεν έχει γράμματα , αλλά έναν συνδυασμό από τελείες και παύλες. Η διάρκειά τους είναι καθορισμένη. Η τελεία αντιστοιχεί στο 1/6 του δευτερολέπτου και της παύλας 3 φορές μεγαλύτερη, δηλαδή ½ δευτερόλεπτο). Η απόσταση μεταξύ του κάθε γράμματος είναι ίση με μισό δευτερόλεπτο. Ο πιο γνώριμος και αναγνωρίσιμος ήχος είναι : 3 τελείες 3 παύλες 3 τελείες . . . _ _ _ . . . το γνωστό σε όλους μας Διεθνές Σήμα Κινδύνου SOS από τα αρχικά του Save Our Souls ( Σώστε τις ψυχές μας). Αφορμή για την χρήση ενός Διεθνούς σήματος κινδύνου ήταν το ναυάγιο του Τιτανικού. Μέχρι εκείνη την στιγμή, δεν υπήρχε ένας διεθνώς αναγνωρίσιμος κώδικας που να δηλώνει την ανάγκη βοηθείας και κινδύνου. Έτσι παρά τις γενναίες απεγνωσμένες προσπάθειες του Ασυρματιστή Τζάκ Φίλιπς στον Τιτανικό να στείλει το μήνυμα για βοήθεια, το μόνο πλοίο που «έλαβε» το μήνυμα ήταν το 'ΚΑΡΠΑΘΙΑ' το οποίο όμως δεν βρισκόταν κοντά στον τόπο του ναυαγίου. Αντιθέτως το πλοίο 'ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ' που περνούσε δίπλα στον Τιτανικό δεν το «έλαβε» και δεν απάντησε ποτέ γιατί ο Ασυρματιστής του κοιμόταν. Από τότε καθιερώθηκε ένα Διεθνές Σήμα Κινδύνου το SOS που θα μεταδιδόταν πολύ εύκολα και γρήγορα σε ελάχιστο χρόνο στην περίπτωση κινδύνου, και θα ήταν άμεσα αναγνωρίσιμο από τον καθένα ! ! ! Λίγα χρόνια μετά κατασκευάστηκε ένα μηχάνημα 'Αυτόματης Ανάγνωσης Σήματος Κινδύνου' το λεγόμενο 'auto alarm' το οποίο «αναγνώριζε» το Σήμα Κινδύνου και 'διεγειρόταν' αυτόματα χτυπώντας κουδούνια σε κάθε πλοίο που «ελάμβανε» το SOS. Έτσι έστω και αν κάποιος Ασυρματιστής δεν βρισκόταν εκείνη την ώρα στον Ασύρματο του πλοίου είτε γιατί κοιμόταν ή για οποιονδήποτε άλλον λόγο το auto alarm ειδοποιούσε ότι «έλαβε» SOS άρα κάποιο πλοίο κινδύνευε. Για τον λόγο αυτό ο Ασυρματιστής ήταν ο τελευταίος που εγκατέλειπε το πλοίο που βούλιαζε, επιφορτισμένος με το καθήκον να στέλνει το SOS μέχρι τελευταίας στιγμής (ευτυχώς στα 25 χρόνια της θαλάσσιας υπηρεσίας μου, δεν αναγκάστηκα ποτέ να στείλω αυτό το τόσο 'μισητό' μα παράλληλα και τόσο 'ελπιδοφόρο' σήμα κινδύνου). Πως όμως η Διεθνής Συνδιάσκεψη για τη Ασφάλεια στη Θάλασσα έφτασε στο σημείο να αποφασίσει την κατάργηση ενός τόσο σημαντικού και αναγκαίου κώδικα όπως τα Μορς και κατ επέκταση της ειδικότητας του Ασυρματιστή ? Η επικοινωνία με τα σήματα Μορς έχει κάποια σοβαρά μειονεκτήματα τα οποία η τεχνολογία 'έλυσε' : Η εκμάθηση του κώδικα Μορς είναι δύσκολη και περίπλοκη και συνήθως υπήρχε μόνο ένα άτομο πάνω στο πλοίο , ο Ασυρματιστής , που ήξερε τον κώδικα και όταν αυτός δεν ήταν διαθέσιμος για τον άλφα ή βήτα λόγο, είτε γιατί αρρώσταινε, όλο το πλοίο έμενε αποκομμένο από τον έξω κόσμο. Έτσι η επικοινωνία ενός πλοίου και ιδίως σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης η ασφάλεια του πλοίου και των επιβαινόντων εξαρτιόταν αποκλειστικά και άμεσα από ένα και μόνο άτομο , τον Ασυρματιστή. Ένα πλοίο μπορούσε να φύγει από το λιμάνι για ταξίδι χωρίς Πλοίαρχο. Δεν υπήρχε όμως καμιά περίπτωση να ξεκινήσει εαν δεν είχε Ασυρματιστή. Χαρακτηριστικός είναι ο ίδιος πάντα πριν τον απόπλου διάλογος μεταξύ Πλοιάρχου και του υπεύθυνου για το πλήρωμα και την ασφάλεια του πλοίου υποπλοιάρχου : - Είμαστε όλοι μέσα ; - Ναι καπετάνιε. - Κι' ο Μαρκόνης ; (ετσι συνήθως αποκαλούσαν τους Ασυρματιστές) - Μέσα... - Λύστε κάβους λοιπόν να φύγουμε, κι ο Αη Νικόλας στη πλώρη μας. Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας και ειδικά των τηλεπικοινωνιών στις ασύρματες συνδέσεις, οι κλήσεις έγιναν απλούστερες. Τώρα, με τις δορυφορικές συνδέσεις ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει ένα απλό τηλεφώνημα, και να καλέσει σε βοήθεια σε ώρα ανάγκης. Αυτό σήμανε και τον «θάνατο» του Ασυρματιστή και του κώδικα Μορς. Κι' όμως στις καρδιές των ναυτικών υπάρχει αναμφισβήτητα μια ρομαντική νοσταλγία του «Μαρκόνι» σε σχέση με τους άψυχους απρόσωπους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους ... Νάναι άραγε η εικόνα του ακούραστου Ασυρματιστή που κάθεται με τις ώρες μπροστά στα μηχανήματα προσπαθώντας να 'πιάσει' την Πατρίδα για να μιλήσουν οι ναυτικοί με τις οικογένειές τους... Νάναι η γενναιότητα και η αυτοθυσία του που φεύγει τελευταίος από το πλοίο που βουλιάζει προσπαθώντας να ειδοποιήσει ώστε να σωθούν οι συνάδελφοί του... Ή μήπως είναι οι επιρροές που έχει ασκήσει επάνω τους με τα έργα του ο αείμνηστος Νίκος Καββαδίας ( Ασυρματιστής κι αυτός) ... Όπως και νάναι το SOS δεν θα πάψει να είναι εύκολα ένα αναγνωρίσιμο σήμα. Οπουδήποτε αντιληφθούμε ένα ηχητικό ή οπτικό σινιάλο από τρεις τελείες, τρεις παύλες, τρεις τελείες . . . _ _ _ . . . δεν πρέπει να το αγνοήσουμε. Σίγουρα κάποιος έχει ανάγκη βοηθείας. Πάντως ακόμα και μετά τον «επίσημο θάνατο» των Μορς και του Ασυρματιστή θα υπάρχουν κάποιοι πιστοί στην παράδοση. Οι Ραδιοερασιτέχνες από την μιά μεριά και ο στρατός εν μέρει από την άλλη... ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΜΟΡΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Α = . - Ν = - . 1 = . - - - - Β = - . . . Ξ = - . . - 2 = . . - - - Γ = - - . Ο = - - - 3 = . . . - - Δ = - . . Π = . - - . 4 = . . . . - Ε = . Ρ = . - . 5 = . . . . . Ζ = - - . . Σ = . . . 6 = - . . . . Η = . . . . Τ = - 7 = - - . . . Θ = - . - . Υ = - . - - 8 = - - - . . Ι = . . Φ = . . - . 9 = - - - - . Κ = - . - Χ = - - - - 0 = - - - - - Λ = . - . . Ψ = - - . - Μ = - - Ω = . - -

1523 νεκροί ....Τιτανικός

Σαν σήμερα 15 Απριλίου πριν απο 96 χρόνια εγινε το μεγαλύτερο ναυάγιο στη ιστορία της παγκόσμιας ναυτιλίας. Το RMS Titanic (ή SS Titanic) (Τιτανικός) Στις 23:40 14 Απριλίου 1912 κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του, συγκρούστηκε με ένα παγόβουνο στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Το παγόβουνο έσκισε το κύτος του πλοίου, επιτρέποντας την εισροή υδάτων στο σκάφος. Ο Τιτανικός βυθίστηκε δύο ώρες και σαράντα λεπτά αργότερα στις 02:20 στις 15 Απριλίου. Η βύθισή του παρέσειρε στο θάνατο 1523 ανθρώπους απο το σύνολο των 2228 επιβαινόντων επιβατών και μελών πλήρώματος. Μονον 705 άνθρωποι κατάφεραν να σωθούν. Αυτό θεωρείται ένα από τα τραγικότερα "εν καιρώ ειρήνης" ναυάγια. Το ναυάγιο αυτό του Τιτανικού οδήγησε στην αλλαγή διάφορων νόμων της ναυτιλίας, και κυρίως σε θέματα σωστικών μέσων των πλοίων. Ιδιαίτερα δε της απαίτησης τα μέσα διάσωσης όπως ειναι οι ναυαγοσωστικές λέμβοι και οι σωσίβιες ζώνες, να υπερκαλύπτουν σημαντικά τον συνολικό αριθμό των επιβαινόντων (επιβατών και πληρώματος) κάθε πλοίου.

Μερικά κύρια χαρακτηριστικά του πλοίου: Ολικό μήκος 269 μ Πλάτος 28 μ Χωρητικότητα (GRT) 46328 tons Βύθισμα 11 μ Μέγιστο σύνολο επιβαινόντων 3547 Επιβάτες (που τελικα επέβησαν) 1343 Πλήρωμα 885Ταχύτητα 23 kts (42 χλμ) Ιπποδύναμη μηχανών 51000 Προπέλες 3

Η σκάλα της Μαύρης Πούντας

Μία από τις πιο παλιές σκάλες φόρτωσης στη Μήλο είναι η σκάλα, της οποίας υπολείμματα διακρίνονται από το Φουρκουβούνι προς τη Μαύρη Πούντα. Οι παλιότεροι την υπολογίζουν πριν το 1900 κάτι που τεκμηριώνεται από τον τρόπο κατασκευής της(καμία σχέση με αυτή στο Βάνι).Ομάδα επενδυτών πίστεψε στα μαύρα χώματα της Μαύρης Πούντας παράλληλα με τη μεταλλευτική εκμετάλλευση στο Βάνι, αλλά η επένδυση δεν πήγε καλά. Στην περιοχή διακρίνονται ακόμα οι μπούκες από όπου έβγαζαν το μαγγάνιο, ενώ σωρός από μεταλλεύματα υπάρχει πίσω από τη σκάλα ακόμα και σήμερα. Αν γινόταν κάποτε προσπάθεια για την ανάδειξη των βιομηχανικών μνημείων της Μήλου τότε και η συγκεκριμένη σκάλα θα είχε μία περίοπτη θέση ανάμεσά τους...

Ο Λάκκος

Το Φουρκουβούνι είναι ο πιο κοντινός οικισμός στο Βάνι και όπως είναι φυσικό οι σύνδεσμοι ανάμεσα στο Φουρκουβούνι και το Βάνι είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι ο Λάκκος από τον οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει τη θέα του κάθετου βράχου, ειδικά το ηλιοβασίλεμα, και να φαντάζεται τα φαγκριά του. Η σχέση των δύο φαίνεται και από τις δέστρες οι οποίες είναι σκαλισμένες πάνω στα βράχια του λάκκου που χρησιμοποιούνταν για να δένουν οι μαούνες του Λογοθέτη, μεγάλες μαούνες με τεράστια κουπιά που με τη βοήθεια κάποιου ιστίου οδηγούνταν στο Βάνι. Εκεί φόρτωναν και μεταφόρτωναν μεγαλύτερα σκάφη ή τις οδηγούσαν φορτωμένες στον Άγιο Δημήτρη όπου σε κακό καιρό προσέγγιζαν και φόρτωναν τα καΐκια. Στο φουρκουβούνι έδεναν πάλι για να ξανακάνουν την πορεία τους.

Νέο "τσουνάμι"

Ο εφιάλτης των απόνερων των ταχύπλοων επιβατηγών πλοίων ξαναχτύπησε τον οικισμό μας με την δρομολόγηση του ΗΙGHSPEED 5 στην γραμμή των Δυτ.Κυκλάδων. Το συγκεκριμένο πλοίο κατά την αναχώρησή του από την Μήλο αναπτύσσει μεγάλη ταχύτητα και ακολουθεί λανθασμένη πορεία με αποτέλεσμα να δημιουργεί τεράστια κύματα στην παραλία του οικισμού μας. ΄Αραγε υπάρχει κανονισμός λιμένος Μήλου που δεν τηρείται; Την Πέμπτη 7/7/11 παρέσυρε και ανέτρεψε την βάρκα του καπετάν Γιάννη στην οποία επέβαινε και ο ίδιος, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει η ζωή του αφού με δυσκολία ανασύρθηκε από την θάλασσα. Την Παρασκευή 8/7 δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερα κύματα. Αντίθετα το SPEEDRUNNER έχει βρει μια σωστή ταχύτητα και πορεία και δημιουργεί φυσιολογικά για ταχύπλοο κύματα. Παρακαλούμε την εταιρεία, τον καπετάνιο και κάθε άλλο αρμόδιο όπως σεβαστούν την ζωή μας και τις περιουσίες μας.

Η αρκούδα εκπέμπει SOS

Πολύ κοντά μας βρίσκονται οι πασίγνωστες "αρκούδες", για εμάς και"βενετσιάνες", αξιοθαύμαστες δημιουργίες της φύσης, που στέκονται εκεί πολλές χιλιάδες χρόνια. Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες με τα τουριστικά σκάφη αλλά και με τα πλοία της γραμμής πού περνούν κοντά τους, θαυμάζουν αυτούς τους βράχους και τους κουβαλούν στις αποσκευές τους σε φωτογραφίες ή καρτ-ποστάλ. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι τα ρήγματα που υπάρχουν στην "αρκούδα" διευρύνονται με κίνδυνο κάποια στιγμή να καταρρεύσουν κομμάτια του βράχου στην θάλασσα. Κατά καιρούς το έχουν επισημάνει και άλλοι (π.χ. Μαν.Δρούγκας) χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει ληφθεί κάποιο μέτρο προστασίας. Τώρα που πέρασε το καλοκαίρι και όλοι οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό στο νησί μας χαλαρώνουν από την ένταση της καλοκαιρινής περιόδου θα έπρεπε μαζί με τον Δήμο που δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία στον τουρισμό, να μελετήσουν πιθανό τρόπο στήριξης έτσι ώστε να μπορούμε όλοι μας να τις θαυμάζουμε και στο μέλλον αλλά και να μπορούν να τις έχουν στο πρόγραμμα θαλάσσιας περιήγησης και να μη τις δείχνουν μόνο στις καρτ-ποστάλ. Αξίζει να ασχοληθούν άμεσα όλοι οι ενδιαφερόμενοι!